Wstęp
Niedokrwistość mikrocytarna hipochromiczna to choroba krwi charakteryzująca się małymi (mikrocytarnymi) i bladymi (hipochromowymi) czerwonymi krwinkami, często powiązanymi z niedoborem żelaza i niskim poziomem ferrytyny. Jako dietetyk łączę wytyczne oparte na dowodach z praktycznymi strategiami dietetycznymi. Poniżej odpowiadam na najczęstsze pytania dotyczące tego schorzenia, poparte badaniami medycznymi i spostrzeżeniami klinicznymi.
Często zadawane pytania
1. Co jest przyczyną niedokrwistości mikrocytarnej?
Ta anemia powstaje w wyniku niewystarczającej dostępności żelaza , co upośledza syntezę hemoglobiny. Typowe przyczyny obejmują:
- Przewlekła utrata krwi (np. obfite miesiączki, krwawienie z przewodu pokarmowego).
- Niedobór żelaza w diecie (częsty w przypadku diet restrykcyjnych lub wegańskich).
- Zaburzenia wchłaniania (np. celiakia, stany pooperacyjne po operacji bariatrycznej).
- Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo (np. ciąża, szybki wzrost dzieci).
Niski poziom ferrytyny (białka gromadzącego żelazo) wskazuje na wyczerpanie rezerw żelaza, nawet jeśli stężenie żelaza w surowicy wydaje się chwilowo prawidłowe.
Zdjęcie autorstwa Elli Olsson na Unsplash
2. Jakie są główne objawy?
Objawy pokrywają się z ogólną anemią, ale mogą się nasilać w miarę postępu niedoboru:
- Zmęczenie , zawroty głowy i zmniejszona tolerancja wysiłku.
- Blada skóra , łamliwe paznokcie i wypadanie włosów.
- Pica (ochota na przedmioty niebędące żywnością, np. lód czy glinę) — klasyczny objaw poważnego niedoboru.
3. Jak się diagnozuje tę chorobę?
Diagnoza obejmuje:
- Badania krwi :
- Niski poziom hemoglobiny (<12 g/dl u kobiet; <13 g/dl u mężczyzn).
- Mikrocytarne, niedobarwliwe erytrocyty w rozmazie krwi.
- Ferrytyna <15 µg/l (oznacza wyczerpanie zapasów żelaza).
- Dodatkowe badania: wysycenie transferyny, TIBC i CRP w celu wykluczenia stanu zapalnego.
Zdjęcie autorstwa Alex Munsell na Unsplash
4. Czy sama dieta może wyleczyć anemię?
Dieta odgrywa kluczową rolę , ale ciężkie przypadki wymagają suplementów żelaza (doustnych lub dożylnych). Kluczowe strategie dietetyczne:
- Priorytet dla żelaza hemowego : zawartego w czerwonym mięsie, drobiu i rybach, wchłanianego 2–3 razy lepiej niż żelazo pochodzenia roślinnego.
- Zwiększ wchłanianie żelaza niehemowego : łącz soczewicę, szpinak lub tofu z produktami bogatymi w witaminę C (np. papryką, cytrusami, kiszoną kapustą).
- Unikaj inhibitorów : herbaty, kawy i produktów bogatych w wapń podczas posiłków bogatych w żelazo.
- Porady inspirowane kuchnią polską : dodaj buraki, grykę i fermentowane warzywa, aby zapewnić sobie żelazo i zdrowie jelit.
5. Dlaczego ferrytyna jest ważna, skoro mój poziom żelaza jest prawidłowy?
Ferrytyna odzwierciedla długoterminowe rezerwy żelaza . Niski poziom ferrytyny (0 µg/l) sygnalizuje zbliżający się niedobór, nawet jeśli żelazo w surowicy jest tymczasowo prawidłowe — stadium zwane „niedoborem żelaza bez anemii”. Nieleczone, przechodzi w anemię.
6. A co z dietami roślinnymi?
Dieta roślinna wymaga starannego planowania:
- Łącz bogate w żelazo rośliny strączkowe (soczewicę, ciecierzycę) z witaminą C (np. sokiem z cytryny do hummusu).
- Moczyć lub fermentować ziarna w celu redukcji fitynianów.
- Rozważ stosowanie wzbogaconej żywności (np. płatków śniadaniowych) i suplementów pod nadzorem lekarza.
Zdjęcie autorstwa Eiliv Aceron na Unsplash
7. Jak długo trwa rekonwalescencja?
- Korekta dietetyczna : 3–6 miesięcy w celu uzupełnienia zapasów.
- Suplementy : Poziom hemoglobiny poprawia się w ciągu 2–4 tygodni; normalizacja ferrytyny może potrwać ponad 6 miesięcy.
Najważniejsze wnioski
- Niedokrwistość mikrocytarna hipochromiczna jest sygnałem ostrzegawczym niedoboru żelaza.
- Zbadaj poziom ferrytyny już na wczesnym etapie — jest to najlepszy wskaźnik rezerw żelaza.
- Połącz zmianę diety z leczeniem, aby uzyskać optymalne rezultaty.
„Zdrowie jest największą wartością człowieka”
AnaskoMed, Twój dietetyk
Odniesienia
- Krajowe Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEZ) : Zalecenia żywieniowe w anemii.
- Praktyka medyczna : Spostrzeżenia kliniczne na temat niedokrwistości z niedoboru żelaza.
- Camaschella, C. (2015). Niedokrwistość z niedoboru żelaza . New England Journal of Medicine , 372(19), 1832–1843.
- Lopez, A. i in. (2016). Niedokrwistość z niedoboru żelaza . The Lancet , 387(10021), 907–916.